Zombi geyik hastalığı, hayvanların ağzından salya akmasına uyuşuk ve dengesiz hareket etmesine, boş ve cansız gözlerle bakmasına ve sonunda ölmesine neden oldu.
Hastalığın görüldüğü yerlerden biri de ABD’nin Wyoming eyaleti, burada 800 geyik bu hastalıktan muzdarip olduğu bildirildi.
Uzmanlar ise bu hastalığın “yavaş ilerleyen bir felaket” olduğunu ve hükümetlerin insanlara yayılma ihtimaline karşı önlem almaları gerektiğini belirtti.
Bilim insanları, ABD’de son zamanlarda vakaları artan “zombi geyik” hastalığına dikkat çekti.
Bu hastalığın resmi adı kronik israf hastalığı (CWD) ve bir virüs yoluyla bulaştığı bildirildi.
Hastalık, hayvanların merkezi sinir sistemini etkiliyor ve beyinlerindeki bir proteinin normal nöronları öldürmesine sebep oldu. Bu da hayvanlarda agresif davranışlar, koordinasyon bozukluğu, aşırı kilo kaybı ve ölüm gibi sonuçlara neden oldu. Hastalık, geyik, sığın ve kanada geyiği gibi hayvanları etkiledi.
Hastalığın insanlara bulaşma olasılığı henüz kesin olarak kanıtlanmış olmasa da, bazı araştırmacılar bu konuda endişeli. Kronik israf hastalığını inceleyen Dr. Cory Anderson, “İngiltere’deki deli dana hastalığı salgını, bir gecede, örneğin çiftlik hayvanlarından insanlara bir yayılma olayı gerçekleştiğinde işlerin nasıl çığırından çıkabileceğinin bir örneğini sundu. Benzer bir şeyin gerçekleşme potansiyelinden bahsediyoruz. Kimse bunun kesinlikle olacağını söylemiyor ama insanların hazırlıklı olması önemli.” sözlerini kullandı.
Deli dana hastalığı, 1980 ve 1990’larda İngiltere’de büyükbaş hayvanlarda görülen ve insanlara da bulaşabilen bir prion hastalığıydı. Prionlar, yanlış katlanmış ve bulaşıcı olan proteinlerdir ve bunlara karşı herhangi bir tedavi veya aşı yoktur. İngiltere’de deli dana hastalığı nedeniyle 4,4 milyon büyükbaş hayvan öldürülmüştü. Hastalığın insan varyantı ise Creutzfeldt-Jakob hastalığı olarak biliniyor ve 1995’ten bu yana 178 insanın ölümüne sebep oldu.
Zombi geyik hastalığı da bir prion hastalığı ve bir ortama bulaştıktan sonra ortadan kaldırılması çok zor. Bilim insanları, hastalığa neden olan prionların toprakta veya yüzeylerde yıllarca yaşayabildiğini ve dezenfektanlara, formaldehite, radyasyona ve 600 derecede yanmaya karşı dirençli olduğunu söylüyor. Hastalık, hayvanlar arasında temas, dışkı, enfekte olmuş su veya yem yoluyla bulaşıyor.
Hastalığın teşhisi de zor, çünkü yetersiz beslenme gibi başka hastalıklarla karıştırılabiliyor.
Zombi geyik hastalığı, ABD’de 24 eyalette görüldü ve her yıl binlerce hayvanın insanlar tarafından tüketildiği tahmin ediliyor. Dr. Anderson, Wisconsin’de binlerce insanın muhtemelen enfekte geyik eti yediğini söylüyor. ABD’li biyoteknoloji şirketi Ginkgo Bioworks ise, hayvanlardan insanlara bulaşan hastalıkların 2050 yılında 2020 yılına kıyasla 12 kat daha fazla insanı öldürebileceği uyarısında bulunuyor. Şirket, zoonotik hastalıklar olarak bilinen bu hastalıkların, küresel ısınma ve ormansızlaşma nedeniyle gelecekte daha sık görülebileceğini belirtiyor. Şirketin araştırmasına göre, 1963 ile 2019 yılları arasında salgın hastalıklar her yıl neredeyse yüzde 5, ölümler ise yüzde 9 oranında arttı.
